Հայաստանը հետ գնաց. հեռացող դեսպանի ափսոսանքը

Հայաստանում իր դիվանագիտական առաքելությունն ավարտում է Լեհաստանի դեսպան Զդիսլավ Ռաչինսկին: Այս դեսպանն իր շատ գործընկերներից տարբերվել է նրանով, որ հաճախ, շատ հաճախ հանդես է եկել համարձակ գնահատականներով՝ զերծ դիվանագիտական քողածածկույթից, երբեմն անդրադարձել է հայաստանյան ներքաղաքական անցուդարձին:

Ռաչինսկին երեկ ասուլիս է տվել, որով ամփոփել է իր հայաստանյան դիվանագիտական առաքելության հնգամյակը: Հրաժեշտի ասուլիսները սովորաբար ուղեկցվում են բարի նոտաներով, շնորհակալական խոսքերով, երկու ժողովուրդների բարեկամության մասին հիշատակումներով, ձևակերպումներով, որոնք բնորոշում են երկրների հարաբերությունների զարգացումը:
Այդպիսի ձևակերպումների պակաս Լեհաստանի դեսպանի խոսքում չկար, բայց նաև առկա էին քողարկված դառնություն, հիասթափություն, ինչը նաև հետևանք էր անձնական դիվանագիտական առաքելության ձախողման: Լեհաստանը Եվրամիության «Արևելյան գործընկերություն» ծրագրի կարևոր դերակատարներից մեկն է, ու Ռաչինսկին նաև իր անձնական ողբերգությունն է համարում այն հանգամանքը, որ Հայաստանը վերջին պահին հրաժարվեց Ասոցացման համաձայնագրի ստորագրումից:
Դեսպանի երեկվա ասուլիսում Հայաստանի իշխանությանն ու հասարակությանն ուղղված հանդիմանություն չկար ու առհասարակ՝ եվրոպական մայրաքաղաքներում սկսել են ըմբռնումով մոտենալ Սերժ Սարգսյանի անցյալ տարվա սեպտեմբերի 3-ի որոշմանը՝ հասկանալով, որ նաև իրենց սխալ, սխեմատիկ քաղաքականությունը հանգեցրեց նրան, որ Հայաստանը ԵԱՏՄ-ին միանալու պարտադրված որոշում կայացնի:
Բայց երեկ Ռաչինսկին խոսում էր Հայաստանի կորսված հնարավորությունների մասին, ընդ որում՝ հեռանկարային, ռազմավարական իմաստով: «Ես Հայաստանը ճանաչում եմ գրեթե 30 տարի. ժամանակակից Հայաստանը համեմատում եմ 80-ականների վերջի և 90-ականների սկզբի Հայաստանի հետ և ակնհայտ ձեռքբերումներ եմ տեսնում: Սակայն անկեղծ կլինեմ. 80-ական թվականներին Հայաստանը բազմաթիվ ոլորտներում Լեհաստանից առաջ է եղել և համաձայն ՄԱԿ-ի բնակչության մարդկային զարգացման ցուցիչի՝ Հայաստանն ավելի լավ տեղ էր զբաղեցնում, քան Լեհաստանը: Այսօր ունենք այնպիսի իրավիճակ, երբ Լեհաստանը համարվում է կենտրոնական Եվրոպայի առաջատարներից մեկը և տնտեսության առումով զբաղեցնում է քսաներորդ տեղը, իսկ ԵՄ երկրների շարքում` վեցերորդ տեղը: Բացի այդ, շուտով Լեհաստանի ներկայացուցիչը դառնալու է ԵՄ նախագահը»,- ասել է դեսպանը:
Ինչքան էլ սուբյեկտիվ համարենք դեսպանին ու նրա գնահատականները, նրա ասածների մեջ ճշմարտություն կա, նրա համեմատությունների մեջ՝ իրականություն:
Մեր պետության որակական գահավիժումը եղել է բոլորիս աչքի առաջ: Ընդ որում՝ խոսքը ԵՄ-ԵԱՏՄ այլընտրանքի, Արևմուտք-Արևելք պարզունակ երկընտրանքների մասին չէ:
90-ականների սկզբին մենք ամբիցիա ունեցող երկիր էինք ու համեմատվում էինք մերձբալթյան, կենտրոնական Եվրոպայի երկրների հետ: Հետո՝ սպառողական հոգեբանությամբ, շատ իդեալներ ու երազանքներ մսխեցինք, սկսեցինք պարփակվել մեր փոքր արեալում, առաջնորդվեցինք «մենք ենք, մեր սարերը» փակուղային հոգեբանությամբ, իսկ հիմա մեզ ուրախացնում է մեր որակական առավելությունը հարևան Ադրբեջանի նկատմամբ:
Այսպիսի մտածողությունը բնորոշ է հավակնություններ չունեցող, օրվա դարդ ու ցավով ապրող ժողովուրդներին ու պետություններին, իսկ 80-ական թվականներին Հայաստանին բազմաթիվ ոլորտներում զիջող Լեհաստանն այսօր բրյուսելներում հավասարը հավասարի հարաբերվում է Ֆրանսիայի, Գերմանիայի հետ:

Սուրեն ՍՈՒՐԵՆՅԱՆՑ

Հեղինակի նյութեր

• Հայաստան–Իրան․ անվստահության ստվերը
• Թրամփը Հայաստանի համար նոր անուն է գտել
• Պարտությունները ներկայացվում են իբրև «խաղաղության նոր տրամաբանություն»
• Փաշինյանի գրառումներից հետո ստիպված ես ամաչել հերոսների հիշատակի առաջ
• Օվերչուկի հայտարարության առիթով
• Ընդդիմադիր կոնսոլիդացիայի մի քանի սկզբունքներ
• Կարապետյանների 500 մլն դոլարանոց հայցը և հնարավոր լուծումները
• Հայ-ադրբեջանական խաղաղության նախաստորագրված տեքստի ականները
• Բանակցությունների սեղանին դրվածը մեր անվտանգության ու ինքնիշխանության հարցն է, ոչ թե հավասարակշռված խաղաղության մոդելը
• Վաշինգտոնի «խաղաղության» իրական գինը
• «Թրամփի ճանապարհը». միջանցք՝ արևմտյան փաթեթավորմամբ
• Վաշինգտոնի հանդիպման իրական խաղադրույքը
• ԱՄՆ-ը փորձում է Ադրբեջանը ներքաշել հակաիրանական կոալիցիայի մեջ
• Այսօր Երևանը սպասում է Ջենիֆեր Լոպեսի համերգին. իշխանության PR՝ կոռուպցիոն ռիսկերով
• Քոչարյանի «երկու մեծ բևեռի» թեզը. իրականությա՞ն, թե՞ մանիպուլյացիայի մասին
• Իրական հակասություն վարչապետի խոսնակի հայտարարության մեջ
• Սյունիքի «դարպասների» մասին, կամ Վահագն Խաչատրյանը զբաղված է Ադրբեջանի օրակարգի ներքին լեգիտիմացմամբ
• Փաշինյանի արկածախնդրության գինը. ՀՀ պետական ակտիվները կարող են սառեցվել
• ԱՄՆ-ն և, առհասարակ, ՆԱՏՕ-ի որևէ երկիր մեզ անվտանգության երաշխիքների չի տալու
• Այն, ինչ այսօր արվում է ՀՅԴ-ի դեմ, վաղը կարող է ուղղվել ցանկացածիս դեմ

Մեկնաբանություններ